Hiểu đúng về mụn – Khám phá 10 nguyên nhân gây mụn phổ biến

Để “đánh bay” mụn, bước đầu tiên và quan trọng nhất chính là xác định đúng nguyên nhân gây mụn. Khi hiểu rõ nguồn cơn, bạn mới có thể lựa chọn phương pháp xử lý phù hợp, ngăn ngừa mụn quay trở lại. Hãy cùng GSC khám phá 10 nguyên nhân gây mụn trên mặt thường gặp nhất. Cập nhật những giải pháp khoa học giúp bạn sở hữu làn da khỏe đẹp ngay trong bài viết này!

Phân loại mụn và biểu hiện của từng tình trạng mụn

Tùy vào từng loại mụn, làn da có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng như viêm đỏ, mụn bọc mủ, ngứa rát hoặc đau nhức.

Theo các chuyên gia da liễu, mụn hình thành chủ yếu do sự thay đổi hormone khiến tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, kết hợp với vi khuẩn, bụi bẩn và bít tắc nang lông và phản ứng viêm của cơ thể. Dựa trên những biểu hiện cụ thể trên bề mặt da, mụn được chia thành nhiều dạng, mỗi loại có đặc điểm nhận diện riêng. Cùng tìm hiểu chi tiết:

Mụn không viêm/ mụn ẩn

Nguyên nhân gây mụn trứng cá? Hình thành khi lỗ chân lông bị bít tắc bởi dầu thừa và tế bào chết. Nếu lỗ chân lông khép kín, mụn sẽ có đầu trắng (mụn đầu trắng). Nếu lỗ chân lông hở, mụn sẽ chuyển sang màu đen (mụn đầu đen). Loại mụn này có thể tiến triển thành mụn viêm, gây sưng đỏ, mụn mủ hoặc tạo thành các nốt cứng dưới da, đau nhức và dễ nhiễm trùng.

Mụn đầu đen 

Nhận biết dễ dàng qua những đốm nhỏ, màu đen hoặc nâu, hơi nhô lên trên bề mặt da. Mụn đầu đen không gây viêm hay đau nhưng nếu không được làm sạch đúng cách, có thể tiến triển thành mụn viêm.

Mụn bọc (Cystic Acne)

Nguyên nhân gây mụn bọc? Đây là dạng mụn viêm nghiêm trọng nhất, hình thành do nhiễm trùng sâu bên trong da. Mụn bọc có kích thước lớn, sưng đỏ, chứa mủ trắng hoặc vàng, khi chạm vào sẽ thấy đau nhức. Loại mụn này rất dễ để lại sẹo thâm hoặc sẹo lõm nếu xử lý sai cách.

Mụn viêm đỏ

Thường là các nốt mụn đỏ, không có đầu mủ, tập trung quanh vùng mũi, miệng hoặc má. Mụn viêm đỏ gây cảm giác đau rát và ngứa ngáy, báo hiệu làn da đang gặp phải tình trạng viêm nhiễm nhẹ.

10 nguyên nhân gây mụn tại mặt bạn cần biết

Nguyên nhân gây mụn ở từng vị trí trên mặt ra sao? Mụn không chỉ đơn thuần là vấn đề da liễu mà còn phản ánh tình trạng sức khỏe bên trong cơ thể. Bên cạnh 4 nguyên nhân gây mụn chính gồm: tắc nghẽn lỗ chân lông do tế bào chết và bã nhờn, da nhiễm khuẩn, viêm da và chăm sóc da sai cách, dưới đây là 10 thủ phạm gây mụn phổ biến mà bạn cần biết:

Lỗ chân lông to

Lỗ chân lông giãn rộng là “cửa ngõ” cho bụi bẩn, dầu thừa và tế bào chết tích tụ tạo ra thêm một nguyên nhân gây mụn. Nếu không làm sạch đúng cách, lỗ chân lông sẽ bị bít tắc, hình thành mụn đầu đen, đặc biệt ở vùng mũi – nơi tiết dầu nhiều nhất trên gương mặt.

Chăm sóc da sai cách

Làm sạch da không kỹ, tẩy tế bào chết quá nhiều hoặc bỏ qua bước dưỡng ẩm đều có thể làm da bị mất cân bằng. Điều này kích thích tuyến dầu hoạt động mạnh hơn, gây bít tắc lỗ chân lông và hình thành mụn.

Da bị nhiễm khuẩn

Vi khuẩn P.Acnes (Propionibacterium Acnes) sống sâu trong nang lông và lỗ chân lông. Khi da tích tụ bụi bẩn và thiếu oxy, vi khuẩn này sẽ sinh sôi mạnh mẽ, tấn công tuyến bã nhờn, gây viêm, sưng và kích thích mụn trứng cá như mụn bọc, mụn mủ. Ngoài ra, vi khuẩn Demodex cũng là thủ phạm của mụn trứng cá đỏ. Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá thường là do yếu tố này.

Da tiết nhiều dầu nhờn

Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức khiến làn da luôn trong trạng thái bóng dầu, lỗ chân lông bị tắc nghẽn, tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi. Điều này dẫn đến các loại mụn như mụn đầu trắng, mụn viêm,… Vì thế, làn da dầu cần được làm sạch và dưỡng ẩm đúng cách để kiểm soát nhờn hiệu quả.

Thay đổi nội tiết tố

Nội tiết tố thay đổi trong các giai đoạn như dậy thì, hành kinh, mang thai,… làm tăng sinh bã nhờn, khiến lỗ chân lông dễ tắc nghẽn. Đây là lý do nhiều người gặp mụn trứng cá trên mặt, cằm hoặc lưng.

Tế bào chết tích tụ

Không tẩy tế bào chết định kỳ khiến lớp da sừng hóa chồng chất, gây bít tắc lỗ chân lông và tạo môi trường lý tưởng cho mụn phát triển. Bạn nên tẩy da chết 2–3 lần/tuần để da luôn sạch, thoáng, hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào mới.

Thói quen sinh hoạt xấu

Thức khuya, chạm tay lên mặt, tự ý nặn mụn hay lạm dụng tẩy da chết đều gây tổn thương da và làm mụn thêm trầm trọng. Thay đổi thói quen xấu này là cách đơn giản nhưng hiệu quả để bảo vệ làn da khỏe mạnh.

Chế độ ăn uống không lành mạnh

Ăn nhiều thực phẩm giàu tinh bột, đường (bánh ngọt, khoai tây chiên) có thể làm tăng đường huyết, kích thích tuyến dầu hoạt động và gây mụn. Thay vào đó, hãy duy trì chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây và uống đủ nước để da khỏe từ bên trong.

Dùng mỹ phẩm không phù hợp

Sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng, chứa corticoid hoặc các thành phần độc hại có thể phá hủy hàng rào bảo vệ da, gây kích ứng và lên mụn ồ ạt. Ngoài ra, việc chọn sản phẩm skincare không phù hợp với loại da (dùng sản phẩm chứa cồn, hương liệu cho da nhạy cảm) cũng khiến da nổi mụn.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc như thuốc tránh thai, kháng sinh hoặc kháng viêm có thể gây rối loạn hormone, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh. Kết quả là da mặt bạn có thể nổi mụn bất ngờ. Tình trạng này thường giảm dần khi ngừng dùng thuốc.

Hướng dẫn cách chăm sóc da ngừa mụn hiệu quả

Để làn da luôn sạch khỏe và hạn chế mụn quay lại, bạn cần xây dựng một thói quen chăm sóc da khoa học. Hiểu rõ nguyên nhân nổi mụn, kết hợp bảo vệ da từ trong ra ngoài. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn ngừa mụn hiệu quả:

Giữ da sạch sâu nhưng dịu nhẹ

Rửa mặt đúng cách: Rửa mặt 2 lần/ngày – buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi ngủ. Ngoài ra, bạn nên rửa mặt ngay sau khi đổ mồ hôi để loại bỏ bã nhờn, bụi bẩn tích tụ. Lưu ý sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ, tránh các sản phẩm chứa cồn, hương liệu hoặc chất tạo bọt mạnh để bảo vệ hàng rào tự nhiên của da.

Tránh chà xát mạnh: Dùng lực quá mạnh khi rửa mặt, tẩy trang hay tẩy tế bào chết có thể làm tổn thương lớp biểu bì, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây mụn.

Không tự ý nặn mụn

Một trong những nguyên nhân gây ra mụn chính là tự nặn mụn. Việc tự nặn mụn tại nhà dễ khiến vi khuẩn lây lan, làm tình trạng mụn viêm trở nên tồi tệ hơn và để lại sẹo. Nếu cần loại bỏ nhân mụn, hãy đến spa hoặc cơ sở da liễu uy tín để được xử lý đúng cách.

Dùng mỹ phẩm lành tính, không gây bít tắc lỗ chân lông

Ưu tiên các sản phẩm skincare có nhãn “non-comedogenic” (không gây mụn), không chứa dầu, cồn, paraben hay hương liệu. Điều này giúp lỗ chân lông thông thoáng, giảm nguy cơ kích ứng và mụn.

Uống đủ nước mỗi ngày

Cung cấp đủ 2 lít nước/ngày giúp da duy trì độ ẩm, hỗ trợ đào thải độc tố và kiểm soát lượng dầu thừa. Da đủ nước sẽ hạn chế tiết bã nhờn quá mức, một trong những nguyên nhân gây mụn.

Ăn uống khoa học, giảm thực phẩm gây mụn

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc ngừa mụn. Bạn nên:

• Tăng cường ăn rau xanh, trái cây tươi, các loại hạt và ngũ cốc nguyên hạt.
• Hạn chế thực phẩm chứa đường tinh luyện, sữa và chất béo bão hòa (bánh ngọt, khoai tây chiên,…).

Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời

Da mụn vẫn cần chống nắng! Tia UV có thể làm trầm trọng hơn tình trạng viêm và tăng sắc tố sau mụn. Chọn kem chống nắng cho da mụn với chỉ số SPF từ 30 trở lên, kết cấu mỏng nhẹ và nhãn “non-comedogenic”.

Kết luận

Chăm sóc da mụn là hành trình dài, đòi hỏi sự kiên trì và đúng phương pháp. Hiểu rõ nguyên nhân gây mụn và áp dụng quy trình skincare phù hợp sẽ giúp bạn sở hữu làn da mịn màng, sạch mụn. Đừng quên theo dõi chuyên mục kiến thức của GSC để cập nhật thêm kiến thức chăm sóc da hữu ích nhé!